Prahlada Krutha Narasimha Stotram – శ్రీ నృసింహ స్తుతిః (ప్రహ్లాద కృతం)

[** అధిక శ్లోకాః –

నారద ఉవాచ –

ఏవం సురాదయస్సర్వే బ్రహ్మరుద్రపురస్సరాః |

నోపైతుమశకన్మన్యుసంరమ్భం సుదురాసదమ్ ||

సాక్షాచ్ఛ్రీః ప్రేషితాదేవైర్దృష్ట్వా తన్మహదద్భుతమ్ |

అదృష్టా శ్రుతపూర్వత్వాత్సానోపేయాయశఙ్కితా ||

ప్రహ్లాదం ప్రేషయామాస బ్రహ్మాఽవస్థితమన్తికే |

తాతప్రశమయోపేహి స్వపిత్రేకుపితం ప్రభుమ్ ||

తథేతి శనకై రాజన్మహాభాగవతోఽర్భకః |

ఉపేత్య భువికాయేన ననామ విధృతాఞ్జలిః ||

స్వపాదమూలే పతితం తమర్భకం

విలోక్య దేవః కృపయా పరిప్లుతః |

ఉత్థాప్య తచ్ఛీర్ష్యణ్యదధాత్కరామ్బుజం

కాలాహివిత్రస్తధియాం కృతాభయమ్ ||

సతత్కరస్పర్శధుతాఖిలాశుభ-

స్సపద్యభివ్యక్తపరాత్మదర్శనః |

తత్పాదపద్మం హృదినిర్వృతోదధౌ

హృష్యత్తనుః క్లిన్న హృదశ్రులోచనః ||

అస్తౌషీద్ధరిమేకాగ్రమనసాసుసమాహితః |

ప్రేమగద్గదయా వాచాతన్న్యస్తహృదయేక్షణః ||

**]

ప్రహ్లాద ఉవాచ –

బ్రహ్మాదయస్సురగణా మునయోఽథ సిద్ధా-

స్సత్త్వైకతానమతయో వచసాం ప్రవాహైః |

నారాధనం పురుగణైరధునాపి పూర్ణాః

కిం తోష్టుమర్హతి స మే హరిరుగ్రతేజాః || ౧ ||

మన్యే ధనాభిజనరూపతపశ్శ్రుతౌజ-

స్తేజః ప్రభావబలపౌరుషబుద్ధియోగాః |

నారాధనాయ హి భవన్తి పరస్య పుంసో

భక్త్యా తుతోష భగవాన్గజయూథపాయ || ౨ ||

విప్రాద్ద్విషడ్గుణయుతాదరవిన్దనాభ-

పాదారవిన్దవిముఖాచ్ఛ్వపచం వరిష్ఠమ్ |

మన్యే తదర్పితమనోవచనేహితార్థ

ప్రాణః పునాతి స కులం స తు భూరిమానః || ౩ ||

నైవాత్మనః ప్రభురయం నిజలాభపూర్ణో

మానం జనాదవిదుషః కరుణో వృణీతే |

యద్యజ్జనో భగవతే విదధీత మానం

తత్త్వాత్మనే ప్రతిముఖస్య యథా ముఖశ్రీః || ౪ ||

తస్మాదహం విగతవిక్లబ ఈశ్వరస్య

సర్వాత్మనామపి గృణామి యథా మనీషమ్ |

నీచోఽజయా గుణవిసర్గమనుప్రవిష్టః

పూయేత యేన హి పుమాననువర్ణితేన || ౫ ||

సర్వే హ్యమీ విధికరాస్తవ సత్త్వధామ్నో

బ్రహ్మాదయో వయమివేశ న చోద్విజన్తః |

క్షేమాయ భూతయ ఉతాత్మసుఖాయ చాస్య

విక్రీడితం భగవతో రుచిరావతారైః || ౬ ||

తద్యచ్ఛ మన్యుమసురశ్చ హతస్త్వయాఽద్య

మోదేత సాధురపి వృశ్చికసర్పహత్యా |

లోకాశ్చ నిర్వృతిమితాః ప్రతియాన్తు సర్వే

రూపం నృసింహ విభయాయ జనాస్స్మరన్తి || ౭ ||

నాహం బిభేమ్యజిత తేఽతిభయానకాస్య-

జిహ్వార్కనేత్రభ్రుకుటీరభసోగ్రదంష్ట్రాత్ |

ఆన్త్రస్రజః క్షతజకేసరశంకుకర్ణ

నిర్హ్రాదభీతదిగిభాదరిభిన్నఖాగ్రాత్ || ౮ ||

త్రస్తోఽస్మ్యహం కృపణవత్సల దుస్సహోగ్ర-

సంసారచక్రకదనాద్గ్రసతాం ప్రణీతః |

బద్ధస్స్వకర్మభిరుశత్తమ తేఽఙ్ఘ్రిమూలం

ప్రీతోఽపవర్గశరణం హ్వయసే కదా ను || ౯ ||

యస్మాత్ప్రియాప్రియవియోగసయోగజన్మ

శోకాగ్నినా సకలయోనిషు దహ్యమానః |

దుఃఖౌషధం తదపి దుఃఖమతద్ధియాఽహం

భూమన్భ్రమామి దిశ మే తవ దాస్యయోగమ్ || ౧౦ ||

సోఽహం ప్రియస్య సుహృదః పరదేవతాయా

లీలాకథాస్తవ నృసింహ విరిఞ్చిగీతాః |

అఞ్జస్తితర్మ్యనుగృణన్గుణవిప్రయుక్తో

దుర్గాణి తే పదయుగాలయహంససంగః || ౧౧ ||

బాలస్య నేహ శరణం పితరౌ నృసింహ

నార్తస్య చాగదముదన్వతి మజ్జతో నౌః |

తప్తస్య తత్ప్రతివిధిర్య ఇహాఞ్జసేష్ట-

స్తావత్ప్రభో తనుభృతాం త్వదుపేక్షితానామ్ || ౧౨ ||

యస్మిన్యతో యర్హి యేన చ యస్య యస్మా-

దస్మై యథాఽయముత యస్త్వపరః పరో వా |

భావః కరోతి వికరోతి పృథక్స్వభావ-

స్సఞ్చోదితస్తదఖిలం భవతస్స్వరూపమ్ || ౧౩ ||

మాయా మనుస్సృజతి కర్మమయం బలీయః

కాలేన చోదితగుణానుమతేన పుంసః |

ఛన్దోమయం యదజయాఽర్పితషోడశారం

సంసారచక్రమజ కోఽతితరేత్త్వదన్యః || ౧౪ ||

స త్వం హి నిత్యవిజితాత్మగుణస్స్వధామ్నా

కాలో వశీకృతవిసృజ్య విసర్గశక్తిః |

చక్రే విసృష్టమజయేశ్వర షోడశారే

నిష్పీడ్యమానమపకర్ష విభో ప్రపన్నమ్ || ౧౫ ||

దృష్టా మయా దివి విభోఽఖిలధిష్ణ్యపానా-

మాయుశ్శ్రియో విభవ ఇచ్ఛతియాన్జనోఽయమ్ |

యేఽస్మత్పితుః కుపితహాసవిజృమ్భితభ్రూ-

విస్ఫూర్జితేన లులితాస్స తు తే నిరస్తః || ౧౬ ||

తస్మాదమూస్తనుభృతామహమాశిషోఽజ్ఞ

ఆయుశ్శ్రియం విభవమైన్ద్రియ మావిరిఞ్చాత్ |

నేచ్ఛామి తే విలులితానురువిక్రమేణ

కాలాత్మనోపనయ మాం నిజభృత్యపార్శ్వమ్ || ౧౭ ||

కుత్రాశిషశ్శ్రుతిసుఖా మృగతృష్ణరూపాః

క్వేదం కళేబరమశేషరుజాం విరోహః |

నిర్విద్యతే న తు జనో యదపీతి విద్వాన్

కామానలం మధులవైశ్శమయన్ దురాపైః || ౧౮ ||

క్వాహం రజఃప్రభవ ఈశ తమోఽధికేఽస్మిన్

జాతస్సురేతరకులే క్వ తవానుకమ్పా |

న బ్రహ్మణో న తు భవస్య న వై రమాయా

యన్మేఽర్పితశ్శిరసి పద్మకరః ప్రసాదః || ౧౯ ||

నైషా పరావరమతిర్భవతో ననుస్యా-

జ్జన్తోర్యథాఽఽత్మసుహృదో జగతస్తథాఽపి |

సంసేవయా సురతరోరివ తే ప్రసాద-

స్సేవానురూపముదయో న పరావరత్వమ్ || ౨౦ ||

ఏవం జనం నిపతితం ప్రభవాహికూపే

కామాభికామమను యః ప్రపతన్ప్రసఙ్గాత్ |

కృత్వాఽఽత్మసాత్సురర్షిణా భగవన్ గృహీత-

స్సోహం కథం ను విసృజే తవ భృత్యసేవామ్ || ౨౧ ||

మత్ప్రాణరక్షణమనన్త పితుర్వధం చ

మన్యే స్వభృత్యఋషివాక్యమృతం విధాతుమ్ |

ఖడ్గం ప్రగృహ్య యదవోచదసద్విధిత్సు-

స్త్వామీశ్వరో మదపరోఽవతు కం హరామి || ౨౨ ||

ఏకస్త్వమేవ జగదేతదముష్య యత్త్వ-

మాద్యన్తయోః పృథగవస్యసి మధ్యతశ్చ |

సృష్ట్వా గుణవ్యతికరం నిజమాయయేదం

నానేవ తైరవసితస్తదనుప్రవిష్టః || ౨౩ ||

త్వం వా ఇదం సదసదీశ భవాంస్తతోఽన్యో

మాయా యదాత్మపరబుద్ధిరియం హ్యపార్థా |

యద్యస్య జన్మ నిధనం స్థితిరీక్షణం చ

తద్వై తదేవ వసుకాలవదుష్టితర్వోః || ౨౪ ||

న్యస్యేదమాత్మని జగద్విలయామ్బుమధ్యే

శేషేస్వతో నిజసుఖానుభవో నిరీహః |

యోగేన మీలితదృగాత్మనివీతనిద్ర-

స్తుర్యే స్థతో న తు తమో న గుణాంశ్చ యుఙ్క్షే || ౨౫ ||

తస్యైవ తే వపురిదం నిజకాలశక్త్యా

సఞ్చోదితప్రకృతిధర్మిణ ఆత్మగూఢమ్ |

అమ్భస్యనన్తశయనాద్విరమత్సమాధే-

ర్నాభేరభూత్స్వకణికాద్వటవన్మహాబ్జమ్ || ౨౬ ||

తత్సమ్భవః కవిరతోఽన్యదపశ్యమాన-

స్త్వాం బీజమాత్మని తతం స్వబహిర్విచిన్త్య |

నావిన్దదబ్దశతమప్సు నిమజ్జమానో

జాతేఙ్కురే కథమహోముపలభేత బీజమ్ || ౨౭ ||

స త్వాత్మయోనిరతివిస్మిత ఆశ్రితోఽబ్జం

కాలేన తీవ్రతపసా పరిశుద్ధభావః |

త్వామాత్మనీశ భువి గన్ధమివాతిసూక్ష్మం

భూతేన్ద్రియాశయమయం వితతం దదర్శ || ౨౮ ||

ఏవం సహస్రవదనాఙ్ఘ్రిశిరః కరోరు-

నాసాస్యకర్ణనయనాభరణాయుధాఢ్యమ్ |

మాయామయం సదుపలక్షితసన్నవేశం

దృష్ట్వా మహాపురుషమాప ముదం విరిఞ్చః || ౨౯ ||

తస్మై భవాన్హయశిరస్తనుతాం చ బిభ్ర-

ద్వేదద్రుహావతిబలౌ మధుకైటభాఖ్యౌ |

హత్వాఽఽనయచ్ఛ్రుతిగణాంస్తు రజస్తమశ్చ

సత్త్వం తవ ప్రియతమాం తనుమామనన్తి || ౩౦ ||

ఇత్థం నృతిర్యగృషిదేవఝషావతారై-

ర్లోకాన్ విభావయసి హంసి జగత్ప్రతీపాన్ |

ధర్మం మహాపురుష పాసి యుగానువృత్తం

ఛన్నః కలౌ యదభవస్త్రియుగోసి స త్వమ్ || ౩౧ ||

నైతన్మనస్తవ కథాసు వికుణ్ఠనాథ

సమ్ప్రీయతే దురితదుష్టమసాధు తీవ్రమ్ |

కామాతురం హర్షశోకభయేషణార్తం

తస్మిన్కథం తవ గతిం ప్రమృశామి లీనః || ౩౨ ||

జిహ్వైకతోఽచ్యుత వికర్షతి మావితృప్తా

శిశ్నోఽన్యతస్త్వగుదరం శ్రవణం కుతశ్చిత్ |

ఘ్రాణోఽన్యతశ్చపలదృక్క్వ చ కర్మశక్తి-

ర్బహ్వ్యస్సపత్న్య ఇవ గేహపతిం లునన్తి || ౩౩ ||

ఏవం స్వకర్మపతితం భవవైతరణ్యా-

మన్యోన్యజన్మమరణాశనభీతభీతమ్ |

పశ్యన్జనం స్వపరవిగ్రహవైరమైత్రం

హన్తేతి పారచర పిపృహి మూఢమద్య || ౩౪ ||

కో న్వత్ర తేఽఖిలగురో భగవన్ప్రయాస

ఉత్తారణేఽస్య భవసమ్భవలోపహేతోః |

మూఢేషు వై మహదనుగ్రహ ఆర్తబన్ధో

కిం తేన తే ప్రియజనాననుసేవతాం నః || ౩౫ ||

నైవోద్విజే పరమ హే భవవైతరణ్యా-

స్త్వద్వీర్యగాయనమహామృతమగ్నచిత్తః |

శోచే తతో విముఖచేతస ఇన్ద్రియార్థ-

మాయాసుఖాయ భరముద్వహతో విమూఢాన్ || ౩౬ ||

ప్రాయేణ దేవ మునయస్త్వవిముక్తికామా

మౌనం చరన్తి విజనే పరమార్థనిష్ఠాః |

నైనాన్విహాయ కృపణాన్విముముక్ష ఏకో

నాన్యం త్వదన్యశరణం భ్రమతోఽనుపశ్యే || ౩౭ ||

యన్మైథునాది గృహమేధిసుఖం హి తుచ్ఛం

కణ్డూయనేన కరయోరివ దుఃఖదుఃఖమ్ |

తృప్యన్తి నేహ కృపణా బహుదుఃఖభాజః

కణ్డూతివన్మనసిజం విషహేత ధీరః || ౩౮ ||

మౌనవ్రతశ్రుతతపోఽధ్యయన స్వధర్మ-

వ్యాఖ్యారహోజపసమాధయ ఆపవర్గ్యాః |

ప్రాయః పరం పురుష తే త్వజితేన్ద్రియాణాం

వార్తా భవన్త్యుత న వాఽత్ర తు దామ్భికానామ్ || ౩౯ ||

రూపే ఇమే సదసతీ తవ వేదదృష్టే

బీజాఙ్కురావివ న చాన్యదరూపకస్య |

యుక్తాస్సమక్షముభయత్ర విచక్షతే త్వాం

యోగేన వహ్నిమివ దారుషు నాన్యతస్స్యాత్ || ౪౦ ||

త్వం వాయురగ్నిరవనిర్వియదమ్బుయాత్రాః

ప్రాణేన్ద్రియాణి హృదయం చిదనుగ్రహశ్చ |

సర్వం త్వమేవ సగుణో విగుణశ్చ భూమ-

న్నాన్యత్త్వదస్త్యపి మనోవచసా నిరుక్తమ్ || ౪౧ ||

నైతే గుణానుగుణినో మహదాదయో యే

సర్వే మనఃప్రభృతయస్సహదేవమర్త్యాః |

ఆద్యన్తవన్త ఉరుగాయ విదన్తి హి త్వా-

మేవం విమృశ్య మునయో విరమన్తి శబ్దాత్ || ౪౨ ||

తత్తేమహత్తమ నమస్స్తుతికర్మపూజాః

కర్మ స్మృతిశ్చరణయోశ్శ్రవణం కథాయామ్ |

సంసేవయా త్వయి వినేతి షడఙ్గయా కిం

భక్తిం జనః పరమహంసగతౌ లభేత || ౪౩ ||

[** అధిక శ్లోకాః –

నారద ఉవాచ –

ఏతావద్వర్ణితగుణో భక్త్యా భక్తేన నిర్గుణః |

ప్రహ్లాదం ప్రణతం ప్రీతో యతమన్యురభాషత ||

శ్రీభగవానువాచ –

ప్రహ్లాద భద్ర భద్రం తే ప్రీతోఽహం తేఽసురోత్తమ |

వరం వృణీష్వాభిమతం కామపూరోఽస్మ్యహం నృణామ్ ||

మామప్రీణత ఆయుష్మన్ దర్శనం దుర్లభం హి మే |

దృష్ట్వా మాం న పునర్జన్తురాత్మానం తప్తుమర్హతి ||

ప్రీణన్తి హ్యథ మాం ధీరాస్సర్వభావేన సాధవః |

శ్రేయస్కామా మహాభాగాస్సర్వాసామాశిషాం పతిమ్ ||

శ్రీ నారద ఉవాచ –

ఏవం ప్రలోభ్యమానోఽపి వరైర్లోకప్రలోభనైః |

ఏకాన్తిత్వాద్భగవతి నైచ్ఛత్తానసురోత్తమః ||

**]

ఇతి ప్రహ్లాదకృత శ్రీనృసింహస్తుతిః |