Naga Panchami Puja Vidhi – నాగ పంచమీ పూజా

[* పద్ధతి పాఠః –

ఈశ్వర ఉవాచ |

శ్రావణే మాసి పంచమ్యాం శుక్లపక్షే తు పార్వతి |

ద్వారస్యోభయతో లేఖ్యా గోమయేన విషోల్బణాః |

భూరి చంద్రమయం నాగమథవా కలధౌతజమ్ |

కృత్వా దారుమయం వాపి అథవా మృణ్మయం ప్రియే ||

హరిద్రాచందనేనైవ పంచ సప్త చ లేఖయేత్ |

పంచమ్యామర్చయేద్భక్త్యా నాగాన్ పంచఫణాన్ తథా ||

అనంతం వాసుకిం శేషం పద్మకంబలకౌ తథా ||

తథా కార్కోటకం నాగం భుజంగశ్వాతరౌ తథా ||

ధృతరాష్ట్రం శంఖపాలం కాలీయం తక్షకం తథా ||

పింగలం చ మహానాగం సపత్నీకాన్ప్రపూజయేత్ ||

ఇయం చతుర్థ్యం వా యథాచారం కార్యా |

*]

ఆచమ్య |

పునః సంకల్పమ్ |

పూర్వోక్త ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయం శుభ తిథౌ మమ సకుటుంబస్య సపరివారస్య సర్వదా సర్పభయ నివృతిపూర్వకసర్వాభీష్ట సిద్ధిద్వారా నాగాంతర్గత భారతీరమణ ముఖ్యప్రాణాంతర్గత శ్రీసంకర్షణప్రేరణయా సంకర్షణప్రీత్యర్థ నాగరాజస్య షోడశోపచారపూజాం కరిష్యే |

ధ్యానమ్ |

బ్రహ్మాండాధారభూతం చ భువనాంతరవాసినమ్ |

ఫణయుక్తమహం ధ్యాయే నాగరాజం హరిప్రియమ్ |

ఆవాహనమ్ |

ఆగచ్ఛానంత దేవేశ కాల పన్నగనాయక |

అనంతశయనీయం త్వాం భక్త్యా హ్యావాహయామ్యహమ్ ||

ఓం అనంతాయ నమః అనంతం ఆవాహయామి |

ఓం వాసుకయే నమః వాసుకీం ఆవాహయామి |

ఓం శేషాయ నమః శేషం ఆవాహయామి |

ఓం పద్మాయ నమః పద్మం ఆవాహయామి |

ఓం కంబలాయ నమః కంబలం ఆవాహయామి |

ఓం కార్కోటకాయ నమః కార్కోటకం ఆవాహయామి |

ఓం భుజంగాయ నమః భుజంగం ఆవాహయామి |

ఓం అశ్వతరాయ నమః అశ్వతరం ఆవాహయామి |

ఓం ధృతరాష్ట్రాయ నమః ధృతరాష్ట్రం ఆవాహయామి |

ఓం శంఖపాలాయ నమః శంఖపాలం ఆవాహయామి |

ఓం కాలియాయ నమః కాలియం ఆవాహయామి |

ఓం తక్షకాయ నమః తక్షకం ఆవాహయామి |

ఓం పింగలాయ నమః పింగలం ఆవాహయామి |

నాగపత్నీభ్యో నమః నాగపత్నీః ఆవాహయామి ||

ఆసనమ్ |

నవనాగకులాధీశ శేషోద్ధారక కాశ్యప |

నానారత్నసమాయుక్తమాసనం ప్రతిగృహ్యతామ్ |

ఆసనం సమర్పయామి |

పాద్యమ్ |

అనంతప్రియ శేషేశ జగదాధారవిగ్రహ |

పాద్యం గృహాణ మద్దత్తం కాద్రవేయ నమోఽస్తు తే ||

పాద్యం సమర్పయామి |

అర్ఘ్యమ్ |

కశ్యపానందజనక మునివందిత భోః ప్రభో |

అర్ఘ్యం గృహాణ సర్వజ్ఞ సాదరం శంకరప్రియ ||

అర్ఘ్యం సమర్పయామి |

ఆచమనమ్ |

సహస్రఫణిరూపేణ వసుధోద్ధారక ప్రభో |

గృహాణాచమనం దేవ పావనం చ సుశీతలమ్ ||

ఆచమనం సమర్పయామి |

మధుపర్కమ్ |

కుమారరూపిణే తుభ్యం దధిమధ్వాజ్యసంయుతమ్ |

మధుపర్కం ప్రదాస్యామి సర్పరాజ నమోఽస్తు తే ||

మధుపర్కం సమర్పయామి |

పంచామృతస్నానమ్ |

పయోదధిఘృతం చైవ మధుశర్కరయాన్వితమ్ |

పంచామృతస్నానమిదం స్వీకురుష్వ దయానిధే ||

పంచామృతస్నానం |

స్నానమ్ |

గంగాదిపుణ్యతీర్థైస్త్వామభిషించేయమాదరాత్ |

బలభద్రావతారేశ నాగేశ శ్రీపతేస్సఖే |

స్నానం సమర్పయామి |

స్నానానంతరం ఆచమనీయం సమర్పయామి |

వస్త్రమ్ |

కౌశేయయుగ్మం దేవేశ ప్రీత్యా తవ మయార్పితమ్ ||

పన్నగాధీశ నాగేశ తార్క్ష్యశత్రో నమోఽస్తు తే ||

వస్త్రయుగ్మం సమర్పయామి |

యజ్ఞోపవీతమ్ |

సువర్ణనిర్మితం సూత్రం గ్రథితకంఠహారకమ్ |

అనేకరత్నైః ఖచితం సర్పరాజ నమోఽస్తు తే ||

యజ్ఞోపవీతం సమర్పయామి |

ఆభరణమ్ |

అనేకరత్నాన్వితహేమకుండలే

మాణిక్యసంకాశిత కంకణద్వయమ్ |

హైమాంగులీయం కృతరత్నముద్రికం

హైమం కిరీటం ఫణిరాజ తేఽర్పితమ్ |

ఆభరణాని సమర్పయామి |

గంధమ్ |

చందనాగరుకస్తూరీఘనసారసమన్వితమ్ |

గంధం గృహాణ దేవేశ సర్వగంధమనోహర |

గంధం సమర్పయామి |

అక్షతాన్ |

అక్షతాంశ్చ సురశ్రేష్ఠ కుంకుమాక్తాన్సుశోభితాన్ |

మయా నివేదితాన్భక్త్యా గృహాణ పవనాశన ||

అక్షతాన్ సమర్పయామి |

నాగపత్నీభ్యో హరిద్రాకుంకుమాది ద్రవ్యం అలంకారాంశ్చ సమర్పయామి |

పుష్పమ్ |

మాల్యాదీని సుగంధీని మాలత్యాదీని వై ప్రభో |

మయా హృతాని పూజార్థం పుష్పాణి స్వీకురుష్వ భో ||

పుష్పాణి సమర్పయామి ||

అథాంగపూజా |

ఓం సహస్రపాదాయ నమః పాదౌ పూజయామి |

ఓం గూఢగుల్ఫాయ నమః గుల్ఫౌ పూజయామి |

ఓం హేమజంఘాయ నమః జంఘే పూజయామి |

ఓం మందగతయే నమః జానునీ పూజయామి |

ఓం పీతాంబరధరాయ నమః కటిం పూజయామి |

ఓం గంభీరనాభయే నమః నాభిం పూజయామి |

ఓం పవనాశనాయ నమః ఉదరం పూజయామి |

ఓం ఉరగాయ నమః హస్తౌ పూజయామి |

ఓం కాలియాయ నమః భుజౌ పూజయామి |

ఓం కంబుకంఠాయ నమః కంఠం పూజయామి |

ఓం విషవక్త్రాయ నమః వక్త్రం పూజయామి |

ఓం ఫణభూషణాయ నమః లలాటం పూజయామి |

ఓం లక్ష్మణాయ నమః శిరం పూజయామి |

ఓం నాగరాజాయ నమః సర్వాంగం పూజయామి |

సర్వేభ్యః దధ్యక్షతదుర్వాంకురాదీన్ సమర్పయామి |

ధూపమ్ |

దశాంగం గుగ్గులోపేతం సుగంధం చ మనోహరమ్ |

ధూపం దాస్యామి నాగేశ కృపయా త్వం గృహాణ తమ్ ||

ధూపమాఘ్రాపయామి ||

దీపమ్ |

ఘృతాక్తవర్తిసంయుక్తమంధకారవినాశకమ్ |

దీపం దాస్యామి తే దేవ గృహాణ ముదితో భవ ||

దీపం దర్శయామి |

నైవేద్యమ్ |

నైవేద్యం షడ్రసోపేతం దధిమధ్వాజ్యసంయుతమ్ |

నానాభక్ష్యఫలోపేతం గృహాణాభీష్టదాయక ||

[*క్షీరదధిఘృతశర్కరాపాయసలాజన్ సమర్ప్య*]

నైవేద్యం సమర్పయామి |

ఘనసారసుగంధేన మిశ్రితం పుష్పవాసితమ్ |

పానీయం గృహ్యతాం దేవ శీతలం సుమనోహరమ్ ||

మధ్యే పానీయం సమర్పయామి |

హస్తప్రక్షాలనం సమర్పయామి |

ముఖప్రక్షాలనం సమర్పయామి |

ఆచమనం సమర్పయామి |

బీజపూరామ్రపనసఖర్జూరీ కదలీఫలమ్ |

నారికేలఫలం దివ్యం గృహాణ సురపూజిత ||

నానావిధఫలాని సమర్పయామి ||

తాంబూలమ్ |

పూగీఫలసమాయుక్తం నాగవల్లీదలైర్యుతమ్ |

కర్పూరచూర్ణసంయుక్తం తాంబూలం ప్రతిగృహ్యతామ్ ||

తాంబూలం సమర్పయామి ||

దక్షిణమ్ |

సువర్ణం సర్వధాతూనాం శ్రేష్ఠం దేయం చ తత్సదా |

భక్త్యా దదామి వరద స్వర్ణవృద్ధిం చ దేహి మే ||

సువర్ణపుష్పదక్షిణాం సమర్పయామి |

నీరాజనమ్ |

నీరాజనం సుమంగల్యం కర్పూరేణ సమన్వితమ్ |

వహ్నిచంద్రార్కసదృశం గృహాణ దురితాపహ |

మహానీరాజనం సమర్పయామి |

మంత్రపుష్పమ్ |

నానాకుసుమసంయుక్తం పుష్పాంజలిమిమం ప్రభో |

కశ్యపానందజనక సర్పరాజ గృహాణ మే ||

మంత్రపుష్పాంజలిం సమర్పయామి ||

ఛత్ర-చామర-దర్పణ-నృత్త-గీత-వాద్యాందోలికాది సమస్తరాజోపచారాన్ సమర్పయామి ||

ప్రదక్షిణ |

యాని కాని చ పాపాని జన్మాంతరకృతాని చ |

తాని తాని వినశ్యంతు ప్రదక్షిణ పదే పదే ||

ప్రదక్షిణాన్ సమర్పయామి |

నమస్కారాన్ |

నమస్తే సర్వలోకేశ నమస్తే లోకవందిత |

నమస్తేఽస్తు సదా నాగ త్రాహి మాం దుఃఖసాగరాత్ ||

నమస్కారాన్ సమర్పయామి |

ప్రార్థనా |

అజ్ఞానాత్ జ్ఞానతో వాపి యన్మయా పూజనం కృతమ్ ||

న్యూనాతిరిక్తం తత్సర్వం భో నాగాః క్షంతుమర్హథ ||

యుష్మత్ప్రసాదాత్సఫలా మమ సంతు మనోరథాః ||

సర్వదా మత్కృతే మాస్తు భయం సర్పవిషోద్భవమ్ ||

సమర్పణమ్ |

యస్య స్మృత్యా చ నామోక్త్యా తపః పూజా క్రియాదిషు |

న్యూనం సంపూర్ణతాం యాతి సద్యో వందే తమచ్యుతమ్ |

అనేన నాగరాజపూజనేన భగవాన్ నాగరాజాన్తర్గత భారతీరమణముఖ్యప్రాణాంతర్గత శ్రీసంకర్షణః ప్రీయతాం |

శ్రీకృష్ణార్పణమస్తు |

[తతః బ్రాహ్మణపూజాం కృత్వా వాయనదానం దద్యాత్]

వాయనదాన మంత్రః |

నాగేశః ప్రతిగృహ్ణాతి నాగేశో వై దదాతి చ |

నాగేశస్తారకో ద్వాభ్యాం నాగేశాయ నమో నమః ||

ఇదం వాయనదానం సదక్షిణాకం సతాంబూలం నాగరాజాంతర్గత భారతీరమణముఖ్యప్రాణాంతర్గత శ్రీసంకర్షణప్రీతిం కామయమానః (నా) తుభ్యమహం సంప్రదదే న మమ ||

ప్రతిగృహ్యతామ్ |

(బ్రాహ్మణః ప్రతిగృహ్ణామీతి వదేత్ )

[*

తతః వల్మీకే పూజయేన్నాగాన్ దుగ్ధం చైవతు పాయయేత్ |

ఘృతయుక్తం శర్కరాఢ్యం యథేష్టం పాయయేద్బుధః |

లోహపాత్రే పోలికాది న కార్యం తద్దినే నరైః |

తథా భూమేః కర్షణం చ ఖననాది న కారయేత్ |

భర్జితచణక యావనాళ వ్రీహిలాజాన్ బాలకైస్సహ భక్షయేత్ |

నాగప్రీత్యర్థం యథా శక్తి పాయసాన్నేన బ్రాహ్మణాన్భోజయేత్ |

తతః వల్మీకస్య సమీపే తు గాయనం వాద్యమేవ చ |

స్త్రీభిః కార్యం భూషితాభిః కార్యశ్చైవోత్సవో మహాన్ |

ఏవం కృతే కదాచిచ్చ సర్పతో న భయం భవేత్ |

ఏవం ప్రతివర్షం కార్యమ్ |

*]

ఇతి నాగపంచమీ పూజా సమాప్తా ||